Kentsel Dönüşüm Dünyası

26 yıl sonra tablo: Hafıza taze, risk canlı

17 Ağustos 1999’da meydana gelen ve resmî kayıtlara göre en az 17 bin 480 kişinin yaşamını yitirdiği deprem, Türkiye’nin kentsel risk yönetimi gündemini kalıcı biçimde değiştirdi. 26. yılda uzmanların ortak mesajı, “tehlike geçmedi, hazırlık hızlanmalı” yönünde.

“En büyük tehlike” nereye işaret ediyor?

Yer bilimcilere göre Marmara’daki asıl baskı, Silivri açıklarından Yeşilköy’e uzanan Kumburgaz segmenti ile Adalar’ın güneyindeki Adalar segmenti üzerinde. Bu iki hattın her biri onlarca kilometre uzunluğa sahip ve enerji biriktiren “kilitli” bölgeler olarak tanımlanıyor.

İki kırılma senaryosu: 7.2’den 7.6’ya

Tek segment kırılması: Kumburgaz segmentinin tek başına kırılması halinde büyüklüğün 7.2’nin üzerine çıkabileceği; Adalar segmentinin tek başına ise yaklaşık 6 mertebesinde bir deprem üretebileceği değerlendiriliyor.

Eşzamanlı/ardışık kırılma: İki segmentin birlikte kırılması durumunda büyüklüğün 7.6 seviyesine kadar yükselebileceğine dikkat çekiliyor.

“İstanbul çok ciddi şekilde etkilenir” uyarısı

Afet yönetimi uzmanları, Kuzey Anadolu Fayı’nın kuzey kolunda kırılmayı bekleyen parçalar nedeniyle, 7’nin üzerindeki bir depremin İstanbul’u çok ciddi şekilde etkileyeceğini yineliyor. Ayrıca Gemlik Körfezi’nin güneyindeki hattın da uzun süredir büyük deprem üretmediği ve Marmara genelini etkileyebilecek bir risk taşıdığı hatırlatılıyor.

Sismik hareketlilik: Rakamlar ne söylüyor?

1999’dan bu yana Türkiye genelinde yüz binlerce sarsıntı kaydedildi; bu tablo, büyük depremin zamanını söylemese de, enerji birikiminin sürdüğüne işaret eden bir arka plan sunuyor.

Ne yapmalı? (Kısa kontrol listesi)

• Yaşam üçgeni için sabitleme: Ağır mobilyaları ve beyaz eşyaları duvara sabitleyin.
• Acil durum kiti: Su, temel gıda, ilaçlar, fener, powerbank, nakit, yedek anahtar ve evrak kopyaları.
• Aile iletişim planı: Toplanma noktası, şehir dışı yakın irtibat, SMS/mesaj önceliği.
• İşyeri sürekliliği: Uzaktan çalışma senaryosu, kritik sistem yedekleri, tedarikçi alternatifleri.